Przejdź do treści strony
abk@vizja.pl
22 536 54 08

Miesiąc: październik 2025

Nowe spojrzenie na praktykę dietetyków, psychologów oraz fizjoteraputetów – dbanie o sen jako filar zdrowia i dobrostanu człowieka

Posted on by Justyna Osińska

Rozumienie zdrowia nie sprowadza się już do braku dolegliwości, lecz obejmuje ogólną kondycję psychiczną, społeczną i fizyczną. W Polsce coraz więcej osób świadomie sięga po rozwiązania profilaktyczne – według danych Centrum Badania Opinii Społecznej aż dziewięćdziesiąt procent respondentów deklaruje, że troszczy się o swój organizm. Widać to w rosnącym zainteresowaniu zbilansowanym jedzeniem, ruchem oraz kontrolnymi wizytami u specjalistów. Zmienia się również podejście do ochrony zdrowia – interwencje medyczne coraz częściej ustępują miejsca działaniom zapobiegającym rozwijaniu się chorób. Pomimo tej zmiany, jeden obszar nadal pozostaje zaniedbany: sen. Z jednej strony rośnie świadomość prozdrowotna, z drugiej nasila się liczba osób zmagających się z bezsennością, zaburzeniami rytmu okołodobowego czy chronicznym zmęczeniem. Jeśli nocna regeneracja jest odkładana na dalszy plan, troska o żywienie, ruch i badania profilaktyczne nie przynosi oczekiwanych efektów. Przywrócenie równowagi wymaga wsparcia tych, którzy mają wpływ na codzienne wybory zdrowotne społeczeństwa. Osoby pracujące z pacjentami nad nawykami żywieniowymi, kondycją psychiczną i sprawnością fizyczną mogą wzmacniać świadomość znaczenia snu na równi z innymi elementami stylu życia.

Sen jako filar zdrowego funkcjonowania

Nocny odpoczynek to złożony proces biologiczny, od którego zależy sprawność całego ciała. W trakcie snu uruchamiają się mechanizmy naprawcze w komórkach, porządkowane są ślady pamięciowe, a gospodarka hormonalna odzyskuje równowagę. W tym czasie organizm reguluje poziom hormonu wzrostu, kortyzolu oraz leptyny i greliny odpowiadających za sytość i apetyt. Dobrze przespane noce wpływają też na działanie układu odpornościowego – zwiększa się produkcja cytokin i limfocytów T, które wspierają ochronę przed infekcjami. Z tego powodu osoby sypiające zbyt krótko częściej łapią przeziębienia czy inne infekcje.

Położenie się do łóżka nie oznacza jeszcze, że organizm się zregeneruje. Na jakość nocnego odpoczynku składa się odpowiednia długość snu, jego ciągłość i właściwy przebieg faz. Te trzy elementy da się wspierać poprzez codzienne rytuały określane jako higiena snu. Należy do nich utrzymywanie stałych godzin kładzenia się spać i wstawania, a także zadbanie o warunki w sypialni – ciszę, ciemność i komfort termiczny. Coraz częściej mówi się o wpływie ekranów na proces zasypiania, ponieważ światło urządzeń elektronicznych obniża produkcję melatoniny.

Do czego prowadzi przewlekły brak snu?

Brak snu przez dłuższy czas nie kończy się na zmęczeniu – zmiany pojawiają się równolegle w kilku obszarach:

  • Umysł zaczyna przeciążać się szybciej niż ciało. Pojawiają się problemy z zapamiętywaniem i skupieniem uwagi, a decyzje podejmuje się z większym trudem. Do tego dochodzą wahania emocji, spadek nastroju i drażliwość, które sprzyjają rozwojowi depresji.
  • Gospodarka energetyczna organizmu stopniowo się rozstraja. Z czasem rośnie ochota na potrawy kaloryczne, a odpowiedź tkanek na insulinę słabnie. To tworzy podłoże do insulinooporności oraz cukrzycy typu 2.
  • Mózg bez nocnej regeneracji nie radzi sobie z usuwaniem metabolicznych pozostałości. Gdy sen jest skrócony, szybciej gromadzi się beta-amyloid, białko wiązane z chorobą Alzheimera.

Skutki braku snu pojawiają się również w codziennych czynnościach. Wolniejsza reakcja utrudnia ocenę sytuacji w chwili zagrożenia, a sen sekundowy – krótkie, mimowolne „wyłączenie” świadomości – potrafi odciąć kontakt z otoczeniem na kilka sekund. W takich warunkach rośnie prawdopodobieństwo błędów podczas wykonywania obowiązków zawodowych oraz za kierownicą.

Ewolucja kompetencji w zawodach prozdrowotnych

Coraz więcej publikacji pokazuje, jak silnie sen wpływa na kondycję organizmu, dlatego temat higieny nocnego odpoczynku pojawia się w pracy różnych specjalistów. Trudności ze snem rzadko istnieją w oderwaniu od reszty funkcjonowania – często wynikają ze stylu życia, sposobu odżywiania, przeciążenia stresem albo problemów zdrowotnych, zarówno fizycznych, jak i psychicznych. Żeby reagować skutecznie, potrzebne jest spojrzenie z kilku stron jednocześnie. Wspólne działania osób pracujących z pacjentem nad żywieniem, dobrostanem psychicznym i sprawnością ciała pozwalają tworzyć plan, który obejmuje wszystkie czynniki mające wpływ na jakość odpoczynku.

Dietetyka – profilaktyka i higiena snu w praktyce

Dieta oddziałuje na sen, a sen ma wpływ na sposób odżywiania, dlatego coraz więcej specjalistów ds. żywienia uwzględnia oba obszary podczas konsultacji. Składniki pokarmowe biorą udział w wytwarzaniu związków regulujących rytm dobowy. Dobrym przykładem jest tryptofan – aminokwas będący prekursorem serotoniny i melatoniny, obecny między innymi w nabiale, drobiu, pestkach dyni oraz bananach. Jego podaż wraz z węglowodanami, które ułatwiają transport do mózgu, może wspierać zasypianie. Z drugiej strony kofeina blokuje receptory adenozynowe w mózgu i utrudnia wyciszenie przed snem. Z tego powodu dietetyk powinien edukować pacjentów w zakresie pory spożycia kawy, herbaty oraz napojów energetycznych.

Na jakość snu wpływa jednak nie tylko skład posiłków, lecz także ich rozkład w ciągu dnia. Obfita, ciężkostrawna kolacja tuż przed snem obciąża układ pokarmowy i zakłóca nocną regenerację. Rozmowa o śnie podczas konsultacji umożliwia lepsze zrozumienie codziennych nawyków pacjenta i ułatwia dobór zaleceń, które będą wspierać odpoczynek. Takie podejście sprawdza się szczególnie u osób aktywnych fizycznie, dla których sen stanowi część regeneracji, oraz u kobiet w ciąży doświadczających zmian hormonalnych.

Fizjoterapia – obserwacja snu jako element terapii

W pracy fizjoterapeuty, opartej na regularnym kontakcie z pacjentem, zwracanie uwagi na to, jak dana osoba śpi, może znacząco wpływać na skuteczność usprawniania. Nawet trafna diagnoza i dobrze dobrane ćwiczenia nie przyniosą oczekiwanych rezultatów, jeśli w nocy ciało układa się w sposób nasilający dolegliwości. Dotyczy to szczególnie bólu kręgosłupa w odcinku lędźwiowym, ponieważ przeciążenia i brak stabilizacji podczas snu szybko prowadzą do nawrotów dolegliwości. Niewłaściwe podłoże – zbyt miękkie, zbyt twarde lub nierównomiernie podpierające – może utrwalać kompensacje i powodować sztywność poranną. Dlatego fizjoterapeuta, pytając o rodzaj materaca, sposób zasypiania, budzenia się i ewentualne zmiany pozycji w nocy, może zidentyfikować źródła bólu i zaproponować proste modyfikacje. Gdy wsparcia wymaga dolny odcinek kręgosłupa, pomocny może być na przykład specjalny materac medyczny. Więcej o tym, jak stabilizuje tę część pleców podczas snu, przeczytasz w artykule: Dolny odcinek kręgosłupa – fizjoterapeuta wyjaśnia, jak materac medyczny stabilizuje plecy podczas snu

Dbanie o odpowiednie warunki regeneracji to jednak tylko jedna strona terapii. Równie ważne jest to, jak fizjoterapia wpływa na układ nerwowo-mięśniowy i reakcję organizmu na bodźce bólowe. Terapia manualna, ćwiczenia oddechowe, rozluźnianie powięziowe czy neuromobilizacje mogą obniżać pobudliwość układu nerwowego, zmniejszać dolegliwości bólowe i redukować mikronapięcia utrudniające zasypianie. U pacjentów z przewlekłym stresem, stanami lękowymi, fibromialgią lub zespołami przeciążeniowymi takie oddziaływania sprzyjają głębszej regeneracji i poprawie jakości snu, niezależnie od przyjmowanej pozycji. Dzięki temu fizjoterapia działa nie tylko na struktury narządu ruchu, ale również na mechanizmy modulujące sen, co zwiększa skuteczność całego procesu terapeutycznego.

Psychologia – sen jako regulator emocji i procesów poznawczych

W psychologii sen postrzegany jest jako proces porządkujący pracę umysłu, wpływający na równowagę emocjonalną i funkcje poznawcze. Zaburzenia snu często współwystępują z lękiem, depresją czy PTSD, a zależność jest dwukierunkowa – brak regeneracji nasila objawy, a nasilone objawy pogarszają sen. Przewlekły niedobór odpoczynku obniża odporność na stres, utrudnia kontrolę emocji i sprzyja pesymistycznemu postrzeganiu rzeczywistości.

Psycholog w swojej pracy może zidentyfikować psychologiczne bariery utrudniające pacjentowi zdrowy sen. Często są to natrętne myśli, zamartwianie się czy lęk przed bezsennością, które tworzą błędne koło – im bardziej pacjent stara się zasnąć, tym trudniej mu to przychodzi. Najskuteczniejszą niefarmakologiczną metodą leczenia przewlekłej bezsenności jest terapia poznawczo-behawioralna (CBT-I), koncentrująca się na zmianie negatywnych przekonań dotyczących snu oraz modyfikacji nieprawidłowych nawyków. Pacjent uczy się technik kontroli bodźców oraz strategii restrukturyzacji myśli pomagających radzić sobie z wieczornym napięciem. Ważną częścią pracy psychologa jest także psychoedukacja i nauka metod relaksacyjnych, na przykład treningu Schultza lub techniki Jacobsona. Zdobycie tych umiejętności pozwala odzyskać poczucie wpływu na sen, a poprawa jego jakości wspiera ogólne funkcjonowanie psychiczne.

Zmiany w przygotowaniu zawodowym i codziennej praktyce

Skuteczne podejście do snu wymaga nie tylko dobrej woli specjalistów, lecz także przygotowania, które pozwala korzystać z rzetelnej wiedzy w codziennej pracy. Z tego powodu coraz większym zainteresowaniem cieszą się formy kształcenia łączące różne dziedziny – od kursów i szkoleń po studia podyplomowe z medycyny snu i psychologii zdrowia opartych na aktualnych badaniach. Równolegle pojawia się postulat, aby temat nocnej regeneracji pojawiał się już na etapie studiów, tak żeby osoby zajmujące się żywieniem, zdrowiem psychicznym i sprawnością fizyczną wchodziły do zawodu z przygotowaniem do pracy ze snem.

Aby wiedza o śnie faktycznie przechodziła w działanie, potrzebne jest także wsparcie na poziomie systemowym. Inicjatywy zdrowia publicznego oraz kampanie kierowane do społeczeństwa pomagają specjalistom podejmować temat snu, budować wspólne podejście i wzmacniać przekaz kierowany do pacjentów oraz ich bliskich. Nie każdy jednak ma stały kontakt z osobą prowadzącą, dlatego coraz większą rolę zyskują rozwiązania pozwalające utrzymać ciągłość pracy także poza gabinetem. W tę przestrzeń dobrze wpisuje się technologia – aplikacje mobilne dedykowane urządzeniom typu wearables umożliwiają śledzenie parametrów snu i sygnalizowanie pierwszych zaburzeń. Sama obecność takich narzędzi nie wystarcza – osoby przygotowujące się do pracy z pacjentem muszą umieć je obsługiwać i rozumieć dane, aby przekładać je na wskazówki mające zastosowanie w praktyce.

Społeczny wymiar dbałości o regenerację

Rosnąca liczba danych dotyczących wpływu snu na zdrowie sprawia, że temat regeneracji nocnej zaczyna być traktowany jako część kompetencji zawodowych w obszarach związanych z pracą z człowiekiem. Postawienie snu obok żywienia i ruchu umożliwia tworzenie działań prozdrowotnych, które obejmują więcej niż jeden aspekt funkcjonowania. Coraz wyraźniej widać też, że praca z osobą potrzebującą wsparcia wymaga nie tylko wiedzy specjalistycznej, ale także współdziałania różnych profesji. Gdy działania nie rozgrywają się w pojedynkę, łatwiej łączyć objawy z codziennymi nawykami i szybciej proponować rozwiązania dopasowane do realnych potrzeb.

Myślenie o śnie w kontekście zdrowia publicznego nie polega jedynie na dokładaniu kolejnych zadań, ale na budowaniu wspólnego sposobu mówienia o regeneracji i współdziałania osób pracujących z pacjentem. Do tego potrzebna jest uporządkowana wiedza, wymiana doświadczeń oraz narzędzia, które pozwalają sprawdzać skuteczność podejmowanych działań. Rozszerzanie kompetencji dotyczących snu staje się odpowiedzią na aktualne wyzwania zdrowotne, a jednocześnie prowadzi w stronę społeczeństwa, które funkcjonuje sprawniej i bardziej świadomie.

Źródła:

Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem serwisu.
Autor: Joanna Ważny

 

Nowe zawody na horyzoncie. Jak zaplanować drogę zawodową w epoce nieprzewidywalności

Posted on by Justyna Osińska

 

Decyzja o wyborze studiów rzadko bywa jedynie radosnym planowaniem rozwoju pasji. Często oznacza zderzenie z cudzymi osądami, które potrafią podcinać skrzydła. W przestrzeni publicznej wciąż krąży przekonanie, że osoby po kierunkach społecznych lub humanistycznych mają ograniczone perspektywy, a tytuł licencjata czy magistra nauk biznesowych prowadzi wyłącznie do przewidywalnej pracy za biurkiem. Tymczasem sytuacja zawodowa na świecie przeobraża się w zawrotnym tempie. Napędzają ją innowacje technologiczne, rosnące oczekiwania odbiorców oraz coraz większa waga aspektów środowiskowych i społecznych. Granice między profesjami zacierają się, a w lukach powstają stanowiska, o których jeszcze niedawno nikt nie wspominał. Według raportu World Economic Forum w ciągu pięciu lat nawet jedna czwarta etatów może zmienić swój charakter. Nie chodzi jednak o masowe redukcje zatrudnienia, ale o przesunięcie akcentów. Zamiast odchodzących stanowisk pojawiają się ścieżki odpowiadające realiom nowej gospodarki, wymagające otwartości, współdziałania i swobody w korzystaniu z technologii.

Mechanizmy stojące za zawodowymi przemianami

Aby przewidzieć, jak będzie wyglądać zatrudnienie w następnych latach, trzeba spojrzeć nie na pojedyncze sektory, ale na szeroki kontekst społeczny i technologiczny. Właśnie tam rodzą się trendy, które decydują o wartości poszczególnych umiejętności. Innowacje nie ograniczają się już do świata IT – coraz silniej wpływają na marketing, sposób prowadzenia firm oraz styl komunikacji z odbiorcami. Obserwacja takich zjawisk ułatwia świadome projektowanie własnej kariery i pozwala przygotować się na zadania, które dopiero wchodzą do obiegu.

Doświadczenie ważniejsze niż sam produkt

Dzisiejszy konsument nie reaguje już na samą obietnicę jakości. Produkt może działać bez zarzutu, a mimo to nie wzbudzić żadnego entuzjazmu. Odbiorcy coraz częściej wybierają marki, które potrafią ich zaskoczyć, rozbawić albo po prostu sprawić, że poczują się zauważeni. Dlatego sprzedaż przestaje być pojedynczym momentem – zamienia się w ciąg doświadczeń. Ważne staje się nie tylko to, co odbiorca ogląda w reklamie, ale również sposób, w jaki rozmawia z chatbotem, jak wygląda potwierdzenie zamówienia czy nawet komunikat o błędzie. Systemy oparte na sztucznej inteligencji analizują zachowania użytkowników w czasie rzeczywistym, dzięki czemu treści marketingowe potrafią dopasować się do nastroju odbiorcy niemal natychmiast.

Zmiana perspektywy – z produktu na emocje – otworzyła przestrzeń dla specjalistów skupionych na jakości doświadczenia, a nie samej transakcji. W wielu firmach pojawił się projektant doświadczeń klienta (CX designer), którego zadaniem jest dbanie o spójność relacji na każdym etapie kontaktu z marką. W jego pracy często uczestniczy menedżer personalizacji, korzystający z algorytmów do segmentowania odbiorców i prowadzenia komunikacji bez nachalności. Całość domyka narrator danych, który przekształca statystyki w opowieści pomagające zrozumieć motywacje zakupowe.

Fizyczna półka połączona z cyfrowym interfejsem

W wielu branżach przestaje istnieć wyraźny podział między światem offline a online. Odbiorca nie zastanawia się już, czy kontakt z marką odbywa się w sklepie stacjonarnym, aplikacji czy na ekranie kiosku samoobsługowego – oczekuje, że każde z tych miejsc zadziała w ten sam sposób. W sektorze FMCG degustacjom coraz częściej towarzyszą ekrany reagujące na ruch lub kody QR uruchamiające treści w rozszerzonej rzeczywistości. W salonach meblowych klienci mogą sprawdzić na telefonie, jak stół albo sofa wyglądają w ich własnym mieszkaniu, zanim podejmą decyzję o zakupie. Podobnie w turystyce – rezerwacja hotelu coraz częściej poprzedzona jest wirtualnym spacerem po pokoju, a wybór miejsca w samolocie odbywa się w formie realistycznej wizualizacji, a nie płaskiej mapki.

Takie podejście do sprzedaży wymaga osób łączących kompetencje technologiczne z rozumieniem procesu zakupowego. W przedsiębiorstwach pojawiają się między innymi:

  • strategowie doświadczeń phygital, projektujący spójne ścieżki kontaktu w środowisku fizycznym i cyfrowym,
  • eksperci VR i AR, wdrażający elementy rozszerzonej rzeczywistości do kampanii, showroomów i wydarzeń,
  • menedżerowie odpowiedzialni za spójność interakcji między kanałami, dbający o to, aby przejście z jednego środowiska do drugiego nie powodowało frustracji.

Wszystko wskazuje na to, że granica między kanałami sprzedaży staje się pojęciem technicznym, a nie realnym doświadczeniem użytkownika.

Cyfrowa innowacja podporządkowana zasadom ESG

Jeszcze kilka lat temu kwestie środowiskowe czy społeczne funkcjonowały w firmach jako osobny blok działań, zwykle dołączany dopiero po podjęciu najważniejszych decyzji biznesowych. Dziś ten porządek się odwrócił – wiele przedsiębiorstw zaczyna planowanie inwestycji właśnie od pytania o ESG. Oczekują tego zarówno partnerzy biznesowi, jak i klienci, licząc nie na deklarację, ale na widoczne dowody działania. Taka zmiana perspektywy sprawia, że technologie wdraża się coraz częściej z myślą nie tylko o wydajności czy oszczędności, ale również o ograniczeniu śladu środowiskowego. Widać to choćby w centrach danych projektowanych tak, aby zużywać mniej energii i działać w bardziej stabilny sposób.

Skoro technologia zaczyna pełnić rolę narzędzia do realizowania zobowiązań społecznych, rośnie zapotrzebowanie na specjalistów potrafiących łączyć odpowiedzialne podejście z wiedzą techniczną. W firmach pojawiają się osoby zajmujące się komunikacją ESG – nie tylko przygotowują strategie, ale też prowadzą rozmowy z interesariuszami i dbają o to, aby ich efekty były zrozumiałe dla otoczenia. Obok nich działają menedżerowie pilnujący, aby cyfryzacja nie przebiegała kosztem pracowników lub lokalnych społeczności. Coraz częściej wsparcie zapewniają analitycy wpływu społecznego, którzy przekładają dane na obraz konsekwencji podejmowanych decyzji. Takie stanowiska wymagają jednoczesnego obycia technologicznego i wrażliwości na zjawiska społeczne – od obserwowania codziennych interakcji po analizę skutków decyzji w dłuższej perspektywie.

Wartości jako główny nośnik komunikacji

Zmęczenie masową ofertą i powtarzalną estetyką sprawia, że wiele osób częściej zwraca uwagę na marki, które potrafią jasno zakomunikować swoje pochodzenie, intencję albo sposób działania. Produkt staje się interesujący dopiero wtedy, gdy stoi za nim rozpoznawalna historia – niekoniecznie spektakularna, ale wiarygodna i osadzona w prawdziwych doświadczeniach. W takiej rzeczywistości komunikacja nie opiera się już wyłącznie na głośnych kampaniach, ale na konsekwentnym stylu, który utrzymuje się w czasie. Część specjalistów skupia się na tworzeniu narracji osadzonych w lokalnym kontekście i emocjach, inni prowadzą stały kontakt z niewielkimi społecznościami, dbając o relację zamiast krótkiej reakcji.

Tego rodzaju komunikacja nie kończy się na treściach publikowanych w mediach społecznościowych. Ważną rolę pełnią również fizyczne nośniki, które stają się częścią otoczenia odbiorcy. Estetyczne oklejanie witryn potrafi przyciągnąć uwagę skuteczniej niż reklama online, a naklejki firmowe z logo pozostają w przestrzeni prywatnej znacznie dłużej niż post wyświetlony w aplikacji. Każdy z tych elementów buduje rozpoznawalność bez konieczności dodatkowego komentarza.

Jak rozwijać się zawodowo, gdy stabilizacja przestała być normą?

Tempo zmian społecznych i technologicznych sprawia, że coraz trudniej myśleć o karierze jako o jednym wyborze na całe życie. Podejście oparte na przekonaniu, że wystarczy raz zdobyć zestaw umiejętności i trzymać się go przez kolejne dekady, nie daje już poczucia bezpieczeństwa. Zamiast jednej stałej ścieżki częściej mówi się dziś o rozwoju rozumianym jako ciąg wyborów podejmowanych w odpowiedzi na to, co się wydarza. Taka perspektywa nie oznacza rezygnacji z planu, raczej zgodę na to, że plan może zmieniać formę.

W takiej rzeczywistości przydają się kompetencje, których nie opisuje się w formularzach rekrutacyjnych. Krytyczne spojrzenie na informacje, umiejętność dostosowania się do nowych warunków i gotowość do uczenia się w trakcie działania pozwalają poradzić sobie tam, gdzie nie ma gotowych instrukcji. Sporo wnosi też relacyjność – rozmowy z rówieśnikami, praca z praktykami czy wspólne projekty między różnymi dziedzinami często uczą więcej niż formalne zajęcia. Właśnie w takich sytuacjach widać, że wiedza nie musi być uporządkowana od początku – może się uzupełniać, kiedy trafia na odpowiedni kontekst.

Technologia – wspólny język wielu branż

Przez długi czas pokutowało przekonanie, że osoba bez umiejętności programowania jest skazana na zawodową drugą ligę. W praktyce okazuje się jednak, że o wiele ważniejsze niż pisanie kodu jest zrozumienie, jak działa dane narzędzie i do czego można je wykorzystać. Znajomość podstaw sztucznej inteligencji, analizy danych czy algorytmów rekomendacyjnych nie musi oznaczać biegłej obsługi technicznej – wystarczy orientacja w możliwościach, żeby swobodnie współpracować z zespołami IT i świadomie korzystać z gotowych rozwiązań.

Nietrudno znaleźć dziedziny, które korzystają z takiego sposobu myślenia. W marketingu technologie automatyzują komunikację i pomagają dopasowywać treści do odbiorców, w obszarze komunikacji wspierają planowanie kampanii i obsługę zapytań, a w naukach społecznych pozwalają analizować duże zbiory danych szybciej, niż byłoby to możliwe ręcznie. Dobrym sposobem na wejście w ten świat są krótkie kursy online, warsztaty albo własne eksperymenty z prostymi narzędziami. Wtedy technologia przestaje być barierą i zaczyna działać jak codzienne wsparcie.

Niepewność jako naturalny element rozwoju

Zmiana warunków zawodowych nie musi oznaczać utraty stabilności. Dla wielu osób staje się impulsem do sprawdzenia się w zadaniach, które wcześniej nie miały jasno wyznaczonych nazw. Widać to szczególnie wśród osób po kierunkach społecznych, humanistycznych i komunikacyjnych, które nie definiują swojej roli raz na zawsze – raczej sprawdzają, w jakich sytuacjach ich sposób myślenia okazuje się przydatny. Jednego dnia pracują przy analizie zachowań odbiorców, innego przy projektach edukacyjnych albo komunikacyjnych. Dzięki temu nie tyle podążają za rynkiem pracy, co potrafią go współtworzyć, proponując własne rozwiązania tam, gdzie wcześniej nie istniały gotowe stanowiska.

 

Źródła:

 

Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem serwisu.

Autor: Joanna Ważny

Łączenie studiów i kursów zawodowych – inwestycja w przyszłość?

Posted on by Justyna Osińska

Studia to okres intensywnej pracy umysłowej, poszerzania wiedzy i kształtowania własnych przekonań. Wielu studentów zastanawia się, czy sama teoria i tradycyjny model zajęć wystarczą, by sprostać wymaganiom stawianym przez współczesnych pracodawców. Dane prezentowane w raportach National Association of Colleges and Employers (NACE) pokazują, że firmy coraz częściej stawiają na praktyczne kompetencje kandydatów, a sam dyplom nie ma już takiej wagi jak dawniej. Stąd pojawia się pytanie, czy warto łączyć studia akademickie z dodatkowymi kursami zawodowymi dającymi konkretne uprawnienia.

Studia a rynek pracy – jak zachować równowagę

Uczelnie akademickie skupiają się głównie na przekazywaniu szerokiej wiedzy teoretycznej, rozwijaniu umiejętności analizy, syntezy i krytycznego myślenia. Taki fundament intelektualny ma ogromną wartość, lecz pracodawcy podczas rekrutacji coraz częściej pytają także o konkretne umiejętności, które kandydat jest w stanie wykorzystać od razu w pracy. To w tym miejscu uwidacznia się różnica między oczekiwaniami firm a ofertą uniwersytetów.

Wykłady i ćwiczenia odbywają się zwykle w dużych grupach, co nie sprzyja indywidualnemu doskonaleniu praktycznych zdolności. Prowadzący, starając się dostosować materiał do różnych poziomów studentów, często ogranicza się do ujęcia ogólnego. W efekcie absolwent opuszcza mury uczelni z bogatą wiedzą, ale nie zawsze radzi sobie z obsługą nowoczesnego sprzętu czy specjalistycznych programów. Dlatego planowanie przyszłości warto uzupełniać o działania praktyczne – kursy, staże, warsztaty i szkolenia, które pomagają zdobywać konkretne umiejętności.

Czym są kwalifikacyjne kursy zawodowe?

Zanim przyjrzymy się ich zaletom, dobrze wyjaśnić, na czym polega idea kwalifikacyjnych kursów zawodowych (KKZ). To elastyczna forma kształcenia dorosłych, działająca poza tradycyjną szkołą, a jednocześnie powiązana z formalnym systemem edukacji. Jej głównym zadaniem jest szybkie zdobycie nowych kompetencji albo uzupełnienie dotychczasowych umiejętności w krótszym czasie niż w technikum czy szkole branżowej.

Każdy kurs realizuje określoną część podstawy programowej przypisaną do konkretnego zawodu, czyli jedną kwalifikację. Na przykład technik informatyk posiada dwie kwalifikacje, a uczestnik kursu może wybrać jedną z nich, np. dotyczącą administracji systemami komputerowymi, obsługi sprzętu czy zarządzania sieciami lokalnymi.

Po zakończeniu nauki, obejmującej teorię i praktykę, uczestnik podchodzi do egzaminu przygotowanego przez Centralną Komisję Egzaminacyjną. Zdobycie pozytywnego wyniku oznacza otrzymanie świadectwa, które ma pełną moc prawną i stanowi dla pracodawców potwierdzenie kompetencji. Co więcej, kolejne zaliczone kwalifikacje przybliżają do uzyskania tytułu technika. Po ukończeniu wszystkich etapów można otrzymać dyplom potwierdzający komplet umiejętności zawodowych.

Dlaczego warto wzbogacić studia kursami?

Decyzja o dodatkowej nauce w czasie studiów wymaga dyscypliny i dobrej organizacji, jednak efekty okazują się bardzo korzystne.

Od teorii do praktyki

Największą siłą kursów zawodowych jest nastawienie na praktyczne działania. Studia dają szerokie zaplecze teoretyczne, natomiast kursy koncentrują się na tym, co można natychmiast wykorzystać w pracy. Zajęcia odbywają się zazwyczaj w mniejszych grupach, co ułatwia rozmowę z prowadzącymi, aktywne uczestnictwo w ćwiczeniach i szybsze pozbywanie się wątpliwości. Dzięki temu studenci dostają spersonalizowane wskazówki i mają okazję natychmiast przełożyć wiedzę na konkretne zadania.

Jak kursy wspierają rozwój studentów?

Bogata oferta kwalifikacyjnych kursów zawodowych sprawia, że niemal każdy student może znaleźć szkolenie dopasowane do własnych zainteresowań i planów. Programy obejmują kierunki techniczne, informatyczne, administracyjne, artystyczne oraz usługowe. Dzięki temu student politechniki rozwija się w programowaniu, osoba studiująca marketing zdobywa umiejętności projektowania stron internetowych, a przyszły historyk sztuki uczy się podstaw konserwacji architektury.

Warto podkreślić, że kursy nie zastępują edukacji akademickiej. Ich zadaniem jest uzupełnienie teorii praktyką, której oczekują pracodawcy. Przykładem może być student dziennikarstwa, który zapisze się na kurs „Realizacja nagrań dźwiękowych” (AUD.09). Zyskuje wtedy nie tylko ogólne rozeznanie w technicznej stronie zawodu reportera, lecz także praktyczne zdolności związane z obsługą sprzętu audio, montażem ścieżek i przygotowaniem materiałów do emisji. Takie umiejętności wysoko oceniają redakcje radiowe, podcastowe i telewizyjne. Dzięki nim student już podczas praktyk angażuje się w produkcję treści, a później łatwiej odnajduje się w pracy zawodowej. Różnorodność kursów – od artystycznych po techniczne – pozwala każdemu budować ścieżkę w zgodzie z własnymi ambicjami.

Droga do pierwszych doświadczeń zawodowych

Wielu studentów podejmuje pracę jeszcze w trakcie studiów. Jedni potrzebują dodatkowych środków finansowych, inni chcą zdobywać doświadczenie związane z przyszłym zawodem. Kwalifikacyjne kursy zawodowe umożliwiają wcześniejsze wejście na rynek, często w formie pracy dorywczej lub na część etatu. W takiej sytuacji studenci nie tylko zarabiają, lecz także testują w praktyce, jak odnajdują się w określonych rolach. Przykładowo student informatyki pasjonujący się fotografią po zdaniu egzaminu z tego zakresu może realizować sesje komercyjne, budować portfolio i rozwijać umiejętność współpracy z klientami.

Podobny mechanizm działa przy zawodach bliskich studiowanemu kierunkowi. Student pielęgniarstwa, który nie może jeszcze pracować jako pielęgniarz, po kursie asystenta osoby niepełnosprawnej lub opiekuna osób starszych zyskuje zatrudnienie w placówkach medycznych. Taka praca daje kontakt z pacjentami i przygotowuje do przyszłych obowiązków. Studentka pedagogiki, choć nie posiada jeszcze uprawnień nauczycielskich, po kursie opiekuna dziecięcego może rozpocząć pracę w klubie malucha czy w prywatnych domach, zdobywając doświadczenie w opiece nad najmłodszymi.

Nieoczywiste kombinacje

Na rynku pracy cenieni są specjaliści, lecz rośnie także zapotrzebowanie na osoby łączące różne dziedziny. Połączenie studiów w zakresie kierunków postrzeganych jako mniej dochodowe z kursami zawodowymi daje szansę na oryginalne ścieżki kariery. Student historii, po szkoleniu z projektowania stron i obsługi baz danych (INF.03), może znaleźć zatrudnienie w instytucjach zajmujących się humanistyką cyfrową, w archiwach elektronicznych czy w muzeach wdrażających nowoczesne technologie. Absolwent filologii polskiej, po kursie z zakresu przygotowania przekazu reklamowego (PGF.04), może rozpocząć pracę w e-commerce, w agencjach marketingowych lub w redakcjach online. Łączy wtedy zdolności językowe z wiedzą o komunikacji wizualnej i promocji.

Takie połączenia zwiększają przewagę nad rówieśnikami kończącymi jedynie studia. Pracodawca widzi w kandydacie osobę kreatywną, samodzielną i świadomie planującą swoją karierę. Student wychodzi poza granice jednej specjalizacji, łączy odmienne dziedziny i staje się elastycznym pracownikiem gotowym na wyzwania współczesnego rynku.

Jak wybrać kurs zawodowy w trakcie studiów?

  • Określ cel – zastanów się, czy kurs ma być uzupełnieniem wiedzy zdobytej na uczelni, czy ma otworzyć zupełnie nową ścieżkę zawodową.
  • Sprawdź organizatora – wybieraj placówki z odpowiednimi uprawnieniami i pozytywnymi opiniami absolwentów. Certyfikat powinien być wiarygodnym dokumentem potwierdzającym kwalifikacje.
  • Przeanalizuj formę zajęć – kurs wymaga dodatkowego czasu, dlatego upewnij się, że pogodzisz go ze studiami. Dobrym wyborem mogą być zajęcia weekendowe lub online, które ułatwiają planowanie obowiązków.
  • Szukaj wsparcia finansowego – sprawdź, czy dany kurs jest dofinansowany z funduszy unijnych, krajowych lub regionalnych. Dzięki temu można znacznie obniżyć koszty nauki.

KKZ – inwestycja w siebie i realne efekty

Coraz więcej studentów decyduje się na równoległe uczestnictwo w kursach zawodowych, traktując je jako świadomy krok w stronę stabilniejszej przyszłości. Uczelnia dostarcza solidnej porcji wiedzy teoretycznej, natomiast kursy rozwijają praktyczne umiejętności, których oczekują pracodawcy. Takie połączenie przyspiesza zdobywanie doświadczenia i pozwala szybciej odnaleźć się na rynku pracy. Pracodawcy widzą w tych studentach ambitne i elastyczne osoby, które potrafią łączyć obowiązki. Umiejętność pogodzenia studiów z dodatkowymi kursami świadczy o determinacji i rozsądnym planowaniu, co przekłada się na pewniejszy start zawodowy oraz większe szanse na rozwój kariery.

Źródła:

Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem serwisu
Autor: Małgorzata Poręba