Wielu studentów, motywowanych chęcią zdobycia cennego doświadczenia zawodowego, poszerzenia sieci kontaktów branżowych oraz poprawy swojej sytuacji finansowej, decyduje się na podjęcie pracy podczas studiów. Jednak wejście na rynek pracy wiąże się z niepewnością i stresem – szczególnie, gdy trzeba zmierzyć się z licznymi aspektami umów o pracę. Niejasne zapisy i odmienne metody rozliczania czasu pracy mogą być mylące dla młodych pracowników. Dlatego przed rozpoczęciem zatrudnienia student musi dokładnie przeanalizować warunki umowy, aby upewnić się, że zna swoje prawa i obowiązki.

Podstawy zatrudnienia – urlopy oraz pozostałe świadczenia

Przed zawarciem swojej pierwszej umowy, studenci powinni dokładnie zapoznać się z regulacjami zawartymi w Kodeksie pracy, który definiuje prawa pracowników oraz obowiązki pracodawców. Zrozumienie zasad dotyczących dni wolnych od pracy, sposobu rozliczania godzin nadliczbowych oraz warunków, na jakich można rozwiązać umowę, pozwala na świadome funkcjonowanie w nowej rzeczywistości. Należy zawsze upewnić się, że zasady obliczania urlopu oraz metody rozliczania nieobecności spowodowanych chorobą są nam znane. Istotne jest również zapoznanie się z normami czasu pracy oraz ustalonymi stawkami wynagrodzenia za przepracowaną godzinę.

W przypadku pojawienia się jakichkolwiek pytań lub wątpliwości, warto zasięgnąć porady u specjalistów z uczelnianego biura karier, którzy oferują kompleksowe wsparcie w sprawach formalnych związanych z zatrudnieniem. Pracownicy biura posiadają aktualną wiedzę na temat przepisów prawa pracy i mogą pomóc w analizie treści umów.

Z jakimi formami zatrudnienia możesz się spotkać?

Umowa o pracę jest najczęściej wybieraną formą nawiązywania stosunku pracy, ponieważ zapewnia pracownikowi stabilność zawodową. Dokument ten dokładnie określa wymiar czasu pracy, wysokość wynagrodzenia oraz przysługujące świadczenia socjalne. Na ten rodzaj zatrudnienia decydują się przede wszystkim osoby, dla których priorytetem jest bezpieczeństwo zawodowe oraz jasne, przewidywalne warunki pracy. Warto zwrócić uwagę na fakt, że chociaż umowa o pracę daje większą pewność zatrudnienia, to jednocześnie może wiązać się z koniecznością dostosowania się do konkretnego harmonogramu, ustalonego przez pracodawcę.

W przeciwieństwie do umowy o pracę, współpraca oparta na umowach cywilnoprawnych zapewnia większą swobodę w organizacji obowiązków. W przypadku umowy zlecenia wypłata wynagrodzenia następuje po wykonaniu określonych w umowie czynności. Tego rodzaju rozwiązanie jest korzystne zwłaszcza dla studentów, którzy chcą pogodzić naukę z aktywnością zawodową. Należy jednak pamiętać, że umowa zlecenie nie zapewnia pełnej ochrony pracowniczej, w tym prawa do płatnego urlopu wypoczynkowego oraz zabezpieczenia przed nagłym rozwiązaniem kontraktu.

Podczas realizacji określonych projektów lub działań o charakterze artystycznym i twórczym często stosowaną formą współpracy jest umowa o dzieło. W takim układzie wynagrodzenie jest wypłacane po wykonaniu konkretnego zadania, a jego wysokość zależy od uzgodnionego efektu końcowego. Wybierając ten sposób zatrudnienia, należy uwzględnić brak standardowych świadczeń pracowniczych oraz ograniczoną ochronę socjalną. Osoby pracujące na podstawie umowy o dzieło zazwyczaj muszą samodzielnie zadbać o swoje ubezpieczenie – taki stan rzeczy wymaga od nich odpowiedniego planowania finansowego i znajomości przepisów dotyczących zabezpieczenia emerytalnego oraz zdrowotnego.

Jaka forma zatrudnienia będzie najlepsza w trakcie studiów?

Wybór modelu zatrudnienia znacząco wpływa na możliwość pogodzenia obowiązków akademickich z życiem zawodowym. Umowa o pracę oferuje stabilność zatrudnienia, kompleksowe ubezpieczenia zdrowotne i społeczne, prawo do płatnego urlopu oraz wsparcie w przypadku choroby. Z kolei umowy cywilnoprawne, mimo że nie zapewniają tak rozbudowanej ochrony, mogą oferować wyższe wynagrodzenie „na rękę” i większą elastyczność w organizacji obowiązków.

Przed podjęciem decyzji warto przeanalizować, które aspekty są dla nas kluczowe – stabilność zatrudnienia z kompleksowym systemem zabezpieczeń społecznych, czy też możliwość elastycznego ustalania grafiku pracy przy jednoczesnej perspektywie wyższego wynagrodzenia.

Co oprócz wypłaty oferuje pracodawca?

Oferty pracy coraz częściej zawierają szereg korzyści, które mają zachęcić młodych kandydatów. Według badań „Studenci na rynku pracy” przeprowadzonych w ramach Programu Kariera Polskiej Rady Biznesu, najczęściej pożądanymi benefitami przez studentów są: pakiet prywatnej opieki zdrowotnej (29% badanych), możliwość korzystania z karnetu sportowego (25%) oraz dofinansowanie udziału w kursach i szkoleniach (23%).

Studenci coraz częściej doceniają oferty, które umożliwiają im samodzielne ustalanie harmonogramu pracy, pracę zdalną oraz wyjazdy służbowe za granicę. Ponadto, różne rozwiązania, które zwiększają atrakcyjność środowiska pracy, na przykład strefy relaksu, spotkania integracyjne lub bezpłatne wejściówki na wydarzenia sportowe czy kulturalne, mają korzystny wpływ na samopoczucie pracowników i wspierają równowagę między obowiązkami zawodowymi a życiem osobistym.

Co trzeba wiedzieć o pierwszej wypłacie?

Pierwsza wypłata wynagrodzenia to zazwyczaj niezapomniane wydarzenie. Metody obliczania wynagrodzenia i częstotliwość jego wypłacania zależą od rodzaju zawartej umowy oraz ustaleń między pracownikiem a pracodawcą. W większości przypadków wynagrodzenie jest przekazywane raz w miesiącu, jednak przy umowach cywilnoprawnych często stosuje się rozliczenie na podstawie stawki za każdą przepracowaną godzinę – przez to płatności mogą być realizowane co tydzień lub po zakończeniu danego zadania.

Współczesny rynek pracy charakteryzuje się coraz mniejszą popularnością wypłat gotówkowych, a wynagrodzenie zazwyczaj trafia bezpośrednio na rachunek bankowy pracownika. Dlatego, przed podjęciem pierwszej pracy, warto rozważyć otwarcie konta osobistego. Liczne banki oferują specjalne konta przeznaczone dla młodzieży i młodych dorosłych, do 26 roku życia. Przy wyborze konkretnego rachunku należy zwrócić uwagę przede wszystkim na:

• opłaty za prowadzenie konta i korzystanie z kart płatniczych,
• dostępność darmowych wypłat z bankomatów w kraju i za granicą,
• koszty związane z realizacją przelewów online lub za pośrednictwem aplikacji mobilnych.

Przy podejmowaniu decyzji pomocne będą aktualne rankingi kont bankowych dla studentów – przykładowe zestawienie znajdziesz na stronie: https://finanse.rankomat.pl/konta/dla-mlodych/.

Od zarobków do oszczędzania na przyszłość

Dla wielu młodych osób rozpoczęcie pierwszej pracy to moment, w którym zaczynają traktować sprawy finansowe bardzo poważnie. Studenci wkraczają w etap, w którym uczą się odpowiedzialnego zarządzania budżetem oraz budowania rezerw na przyszłość. Poza tradycyjnym odkładaniem środków na koncie, część z nich decyduje się na lokaty oszczędnościowe, obligacje skarbowe czy fundusze inwestycyjne, które zabezpieczają zgromadzone środki przed skutkami inflacji.

Decydując się na lokatę, warto wziąć pod uwagę następujące aspekty:

• Oprocentowanie – im wyższa wartość, tym większy potencjalny zysk. Aby trafnie oszacować potencjalne zarobki, możesz skorzystać z kalkulatorów lokat. Warto również sprawdzać wszelkiego rodzaju rankingi np.: https://finanse.rankomat.pl/oszczedzanie/lokaty/.
• Czas trwania lokaty – powinien odpowiadać indywidualnym potrzebom.
• Potencjalne koszty – warto zweryfikować, czy bank nie nalicza opłat za założenie lub prowadzenie lokaty.
• Minimalna kwota, jaką trzeba wpłacić – upewnij się, że jest ona zgodna z możliwościami finansowymi.

Praktyki i staże – ścieżka do kariery

Przed wejściem na rynek pracy wielu studentów decyduje się na odbycie praktyk lub stażu. Chociaż nie zapewniają one bezpośrednich zarobków, to dają możliwość zapoznania się ze specyfiką różnych zawodów oraz zdobycie pierwszych doświadczeń w środowisku pracy. Początkowe zetknięcie z profesjonalnym otoczeniem pomaga studentom w ocenie, czy obrany kierunek studiów rzeczywiście odpowiada ich osobistym zainteresowaniom.

Praktyki i staże umożliwiają rozwijanie umiejętności współpracy, zarządzania czasem oraz zasobami. Doświadczenie zdobyte w trakcie stażu cieszy się uznaniem w oczach potencjalnych pracodawców, szczególnie gdy CV zawiera szczegółowe informacje o zakresie obowiązków i osiągnięciach. Uczestnictwo w praktykach sprzyja także nawiązywaniu wartościowych kontaktów, które mogą otworzyć nowe możliwości zawodowe.

Zalety zdobywania doświadczenia podczas praktyk

Praktyczne doświadczenie, zdobyte przez studentów nawet w krótkim czasie, daje im przewagę podczas rozmów z rekruterami. Takie przygotowanie dodaje im pewności siebie i dostarcza konkretnych argumentów – mogą odwoływać się do przykładów wykonanych zadań, ułatwiając komunikację w trakcie rozmów kwalifikacyjnych. Poznanie mechanizmów funkcjonowania przedsiębiorstwa pozwala na ocenę, które procedury sprzyjają efektywnemu osiąganiu zamierzonych celów.

Praktyki zawodowe pozwalają także na zdobycie wiedzy o tym, jak działa rynek pracy, ułatwiając podejmowanie lepszych decyzji dotyczących kariery po ukończeniu studiów. Wniesienie nowej perspektywy i energii przez osobę odbywającą praktyki często stymuluje rozwój firmy, a zaangażowanie wykazane przez młodego specjalistę może skutkować propozycją zatrudnienia na stałe.

Podsumowanie

Pierwsza praca to ważny moment w życiu każdego młodego człowieka. Warto dokładnie zapoznać się z warunkami umowy, przepisami prawa pracy oraz zasadami dotyczącymi wynagrodzenia i organizacji czasu pracy – to wszystko zwiększy pewność siebie i ułatwi start w nowym środowisku. Praktyki lub staż dają możliwość zdobycia praktycznych umiejętności oraz poznania osób, które mogą okazać się cennymi kontaktami w przyszłości. Studenci, którzy od początku świadomie podejmują decyzje związane z karierą, zyskują przewagę pozwalającą im skutecznie realizować zawodowe cele.

Źródła:

• Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej
• Badanie „Studenci na rynku pracy”, Program Kariera Polskiej Rady Biznesu
• https://finanse.rankomat.pl/

Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem serwisu.
Autor: Joanna Ważny