Akademickie Biuro Karier
na Uniwersytecie VIZJA

Informatyka od wielu lat nie schodzi z czołówki najpopularniejszych kierunków akademickich. Z danych Ministerstwa Edukacji i Nauki dotyczących naboru na rok 2023/2024 wynika, że wybrało ją ponad 43 tysiące osób – to rekordowy wynik na tle innych dziedzin. Tak duże zainteresowanie przekłada się na ostrą konkurencję już przy poszukiwaniu pierwszej pracy. Choć branża wciąż oferuje wiele możliwości, to na stanowiskach juniorskich obserwuje się silne nasycenie. Kandydaci posiadający jedynie ogólny zestaw umiejętności zderzają się więc z trudnością przebicia się przez tłum podobnych aplikacji. W takiej sytuacji przewagę zdobywają ci, którzy decydują się na mniej oczywistą drogę i specjalizują się w określonych niszach.

Wąska specjalizacja w IT – jak ją rozumieć?

W świecie technologii nisza to precyzyjnie zdefiniowany fragment rynku lub konkretna dziedzina, w której potrzeby klientów są jasno określone, a rywalizacja zauważalnie mniejsza. Zamiast działać w wielu obszarach powierzchownie, specjalista skupia się na jednym typie rozwiązań – na przykład na oprogramowaniu dla bankowości, systemach wspierających transport publiczny czy aplikacjach sterujących urządzeniami medycznymi. Takie zawężenie pola działania umożliwia zdobycie kompetencji, których nie da się tak łatwo znaleźć u innych.

W czasach, w których podstawy programowania zna coraz więcej osób, unikatowa wiedza z określonej specjalizacji staje się szczególnie cenna. Pracodawcy poszukują ekspertów, którzy potrafią nie tylko pisać kod, ale przede wszystkim rozumieją specyfikę branży i potrafią reagować na nietypowe wyzwania.

Plusy własnej niszy

Rozwijanie kompetencji w wyspecjalizowanym obszarze otwiera drogę do ciekawszych możliwości zawodowych i ułatwia długofalowy rozwój w branży IT. Efekty takiego podejścia można zauważyć już przy starcie kariery, a z czasem stają się one jeszcze bardziej widoczne.

• Mniej rywali na starcie. W obszarach niszowych często brakuje ekspertów, dlatego osoby posiadające odpowiednie kompetencje szybciej przyciągają uwagę rekruterów.
• Atrakcyjniejsze stawki. Wiedza niedostępna dla większości przekłada się na wyższe wynagrodzenie, ponieważ firmy chętniej inwestują w osoby potrafiące rozwiązać specyficzne problemy biznesowe.
• Wyraźniejsza ścieżka rozwoju. Świadomość własnej specjalizacji pozwala lepiej zaplanować naukę, wybierać projekty podnoszące kompetencje i szybciej piąć się w strukturach organizacji.
• Poczucie sensu w pracy. Stanowisko zgodne z osobistymi zainteresowaniami sprawia, że codzienne zadania stają się mniej rutynowe i dają większą satysfakcję.
• Możliwość zaistnienia publicznie. Eksperci w wąskich dziedzinach z czasem zyskują rozpoznawalność, która sprzyja zaproszeniom na konferencje, współpracy doradczej oraz działalności mentorskiej.

Gdzie szukać świeżych perspektyw na rynku?

Sektor IT rozwija się w wielu kierunkach i nie można go traktować jako jednorodnej całości. Wraz z postępem technologii pojawiają się nowe specjalizacje odpowiadające na konkretne potrzeby biznesu – od zabezpieczania systemów w erze cyfrowej, przez organizację coraz większych zbiorów danych, aż po projektowanie jak najlepszych doświadczeń użytkowników. Największe zapotrzebowanie na ekspertów pojawia się tam, gdzie łączą się różne obszary wiedzy i konieczne staje się interdyscyplinarne spojrzenie. Dotyczy to także zagadnień związanych z hostingiem i infrastrukturą sieciową, które odgrywają coraz większą rolę w dostarczaniu stabilnych i bezpiecznych usług online.

Inżynieria danych – porządkowanie i kontrola informacji

Współczesne firmy traktują dane jako najcenniejszy zasób, a tempo i dokładność ich przetwarzania wprost decydują o pozycji rynkowej. Samo magazynowanie informacji nie wystarcza – potrzebni są specjaliści, którzy potrafią zbudować sprawne i odporne na błędy systemy przepływu danych. W tej dziedzinie wyraźnie wyróżniają się dziś dwa kierunki.

Pierwszym z nich jest Real-Time Processing, czyli analiza w czasie rzeczywistym. Tam, gdzie liczą się ułamki sekund –  przy monitorowaniu transakcji giełdowych, obsłudze inteligentnych systemów miejskich czy dopasowywaniu reklam online w trakcie przeglądania treści – wyniki muszą być dostępne od razu. Inżynierowie, korzystając z takich technologii jak Apache Kafka, Flink czy Spark Streaming, projektują rozwiązania zdolne dostarczać wyniki w ułamkach sekund.

Drugim obszarem jest Data Governance, koncentrujący się na jakości, bezpieczeństwie i całym cyklu życia danych. Coraz większa świadomość społeczna sprawia, że użytkownicy oczekują jasnych zasad dotyczących sposobu wykorzystania informacji. Potwierdzają to wyniki badania Lokalizacja danych stron WWW odwiedzanych z Polski – 65% internautów uważa, że dane powinny być przechowywane w kraju. Aby sprostać tym oczekiwaniom, inżynierowie wdrażają procesy, które nie tylko wspierają codzienną działalność biznesową, ale również budują zaufanie i poczucie bezpieczeństwa po stronie użytkowników.

Gaming, czyli technologia ukryta za rozgrywką

Świat gier wideo na pierwszy rzut oka wydaje się wyłącznie przestrzenią rozrywki, lecz za kulisami kryje się skomplikowana inżynieria i rozległa infrastruktura sieciowa. Współczesna branża gier coraz rzadziej ogranicza się do produkcji dla pojedynczego odbiorcy – centrum zainteresowania stanowią dziś rozbudowane światy online, w których spotykają się tysiące, a nawet miliony użytkowników. Tak duża skala wymaga rozwiązań technicznych daleko wykraczających poza standardowe programowanie i generuje rosnące zapotrzebowanie na ekspertów od systemów rozproszonych oraz optymalizacji.

Płynność i stabilność gry w trybie wieloosobowym zwykle zapewniają serwery dedykowane. To one synchronizują wirtualny świat, przeprowadzają obliczenia fizyczne, sprawdzają działania uczestników i eliminują próby nadużyć. Każde zakłócenie – od opóźnień transmisji, przez błędy, po awarie – natychmiast obniża komfort rozgrywki. Z tego powodu firmy inwestują w specjalistów, którzy potrafią projektować, wdrażać i utrzymywać architekturę serwerową zdolną obsłużyć ogromny i nieprzewidywalny ruch.

Obowiązki ekspertów w branży gamingowej nie ograniczają się do klasycznej administracji serwerami. Ich praca obejmuje optymalizację kodu sieciowego, tworzenie skalowalnych usług backendowych (m.in. systemów doboru przeciwników, profili użytkowników czy mechanizmów zapisu stanu gry) oraz opracowywanie zabezpieczeń chroniących przed atakami DDoS i manipulacją danymi. Na znaczeniu zyskują także kompetencje związane z ograniczaniem ilości przesyłanych informacji między klientem a serwerem oraz wdrażaniem nowych wersji oprogramowania w sposób, który nie zakłóca trwającej rozgrywki.

Extended Reality w zastosowaniach biznesowych

Rozwiązania z obszaru rzeczywistości wirtualnej (VR), rozszerzonej (AR) i mieszanej (MR), określane wspólnie jako XR (Extended Reality), przez lata uchodziły głównie za narzędzie rozrywki. Obecnie ich rola wykracza daleko poza ten obszar, a kolejne branże wykorzystują XR do usprawniania pracy operacyjnej, prowadzenia szkoleń czy wspierania procesów projektowych. Łączenie świata cyfrowego z rzeczywistością materialną otwiera przestrzeń dla rozwiązań, w których liczy się niezawodność, bezpieczeństwo i wydajność. Najlepiej widać to w branżach:

• motoryzacyjnej – AR wspiera projektowanie i testowanie prototypów, przyspieszając wprowadzanie nowych modeli,
• energetycznej – technicy korzystają z wizualnych instrukcji nakładanych na urządzenia, ułatwiających diagnostykę i naprawy,
• edukacyjnej – symulatory VR umożliwiają przećwiczenie trudnych procedur w bezpiecznym środowisku, co przekłada się na lepsze rezultaty edukacyjne i mniejsze koszty.

Tworzenie rozwiązań XR wymaga od programistów zestawu umiejętności, które rzadko spotyka się w innych obszarach IT. Niezbędna jest dobra znajomość silników graficznych, między innymi Unity czy Unreal Engine, a także umiejętność optymalizacji wydajności pod kątem urządzeń dysponujących ograniczoną mocą obliczeniową. Ogromne znaczenie ma również projektowanie doświadczeń użytkownika (UX) w środowisku trójwymiarowym, ponieważ interfejsy XR działają według zupełnie innych zasad niż klasyczne aplikacje na płaskich ekranach.

Myślisz o alternatywie?

Znajomość technologii nie musi prowadzić wyłącznie do programowania. W realiach, w których coraz większe znaczenie ma współpraca, zrozumienie perspektywy biznesowej i umiejętność reagowania na zmieniające się potrzeby, kompetencje techniczne stają się atutem także w rolach łączących IT z komunikacją i planowaniem strategicznym.

Dla osób, które poza światem kodu cenią kontakt z ludźmi i lubią różnorodność obowiązków, ciekawą ścieżką może być rozwój w następujących kierunkach:

• IT Consulting – doradztwo technologiczne dla firm, obejmujące zarówno znajomość systemów informatycznych, jak i rozumienie struktury organizacji oraz umiejętność klarownego przedstawiania rekomendacji,
• Customer Success Engineer – rola skupiona na wspieraniu klientów w skutecznym korzystaniu z produktów IT, wymagająca zarówno wiedzy technicznej, jak i zdolności komunikacyjnych oraz doradczych,
• Tech Writer – zajęcie dla osób, które potrafią opisać złożone systemy w przystępny sposób, tworząc dokumentację i poradniki ułatwiające współpracę między zespołami technicznymi a resztą organizacji,
• Product Manager – stanowisko łączące wiedzę technologiczną z biznesową, polegające na koordynowaniu rozwoju produktu cyfrowego i dbaniu, aby odpowiadał zarówno na potrzeby użytkowników, jak i możliwości zespołów inżynierskich.

Sposoby na wyróżnienie się spośród innych kandydatów

Odnalezienie własnej specjalizacji nie zaczyna się od przeszukiwania portali rekrutacyjnych, lecz od analizy indywidualnych predyspozycji i zainteresowań – także tych pozornie niezwiązanych z technologią. Umiejętność szybkiego podejmowania decyzji, rozwijana choćby dzięki grom strategicznym, może okazać się niezwykle cenna w pracy przy systemach reagowania na incydenty bezpieczeństwa. Z kolei zamiłowanie do porządkowania danych i logicznej struktury może wskazywać na potencjał w pracy z architekturą baz danych. Warto zastanowić się, które aktywności najbardziej angażują i które zadania wywołują poczucie satysfakcji. Pierwsze przypuszczenia najlepiej zweryfikować praktycznie – poprzez udział w hackathonach, realizację krótkich projektów open source czy działalność edukacyjną w lokalnych inicjatywach technologicznych. W ten sposób można sprawdzić, w jakich obszarach praca może stać się źródłem autentycznej satysfakcji.

Poznanie swoich mocnych stron to dopiero część drogi. Równie ważne jest rozumienie aktualnych potrzeb rynku. Analiza ogłoszeń może być dobrym punktem wyjścia, ale nie warto ograniczać się wyłącznie do najczęściej wymienianych ról. Technologie mniej popularne – np. systemy wspierające logistykę miejską czy rozwiązania cyfrowe dla opieki nad osobami starszymi – zyskują coraz większe znaczenie, a jednocześnie brakuje ludzi gotowych specjalizować się w tych dziedzinach.

Cennym źródłem wiedzy pozostają również rozmowy z praktykami i obserwacja trendów z bliska. Same raporty czy artykuły branżowe dają ogólny obraz, lecz dopiero udział w konferencjach, warsztatach czy spotkaniach środowiskowych pozwala zrozumieć, jak wykorzystywane są konkretne narzędzia, w jakich kontekstach sprawdzają się najlepiej i jakie wyzwania stoją przed specjalistami w codziennej pracy.

Źródło przewagi w IT

Sektor technologiczny obejmuje niezwykle szeroki wachlarz specjalizacji, dzięki czemu odnajdują w nim miejsce osoby o różnych talentach i stylach pracy. Nie brakuje tu miejsca ani dla analityków i projektantów systemów, ani dla osób, które najlepiej odnajdują się w zadaniach wymagających wyobraźni, empatii i bezpośredniego kontaktu z użytkownikiem.

Pierwszy wybór specjalizacji nie musi determinować całej naszej przyszłości zawodowej. Każda nowa umiejętność, zrealizowany projekt czy rozwiązany problem powiększa indywidualny zestaw narzędzi, który można później wykorzystać w innych obszarach. Umiejętność adaptacji do zmieniających się warunków i elastyczne kształtowanie własnego profilu zawodowego należy dziś do najbardziej cenionych kompetencji w IT.

Źródła:

• Ranking hostingów Jak Wybrać Hosting?
• Wyniki rekrutacji na studia na rok akademicki 2023/2024 w uczelniach nadzorowanych przez Ministra Edukacji i Nauki | MEiN
• The Digital Economy and Society Index (DESI)
• The Case for Choosing Software Development Niches – Villa Maria College

Artykuł przygotowany we współpracy z partnerem serwisu.
Autor: Joanna Ważny